ئه‌زمۆنا سه‌ركه‌ڤتیا زانكۆیا دهۆك ل په‌رله‌مانێ عیراقێ هاته‌ گه‌نگه‌شه‌كرن
March 17, 2024, 10:59 a.m.

ل دویڤ داخوازه‌كا فه‌رمی ژ لایێ سه‌رۆكێ لژنا خواندنا بلند یا په‌رله‌مانێ عیراقی، د. موزاحم قاسم الخیاط، سه‌رۆكێ زانكۆیا دهۆك، د. داود سلێمان ئەتروشی، ل رۆژا پێنجشه‌مبی رێكه‌ڤتی٧ـی ئادارێ ٢٠٢٤، پشکداری د وۆركشۆپه‌كا تایبه‌ت دا بۆ گه‌نگه‌شه‌كرنا ڕه‌شنڤیشێ پرۆژه‌ یاسایا خواندنا تایبه‌ت (ئه‌هلی) كو ژلایێ لژنێ ڤه‌ هاتیه‌ ئاماده‌كرن. د ڤێ روینشتنێ دا کو ژ لایێ لژنا خواندنا بلند یا په‌رله‌مانێ عیراقی ڤە هاتبوو رێکخستن، سه‌رۆكێن زانكۆیێن تایبه‌ت یێن ئیراقێ و نوێنه‌رێ سه‌ندیكایێن پیشه‌یی و هه‌روه‌سا چه‌ندین ڕاوێژكار و ڕێڤه‌‌به‌رێن گشتی یێن وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و ڤەکۆلینێن زانستی ل ئیراقێ به‌شدار بوون. ژ كوردستانێ، بریکارێ وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکۆلینێن زانستی و دوو سه‌رۆك زانكۆیێن تایبه‌ت ل یێن هەرێما کوردستانێ ئاماده‌بوون.

سەرۆکێ لژنا خواندنا بلند ل جڤاتا نوینەرێن عیراقێ، د پەیڤا خو دا، جەخت ل سەر گرنگیا مفاوەرگرتنێ ژ ئەزمۆنا سەرکەڤتیا زانکۆیا دهۆک کر ل دۆر نەهێلانا خواندنا ئێڤاران و ژبه‌ر وێ چه‌ندێ سه‌روكێ زانكۆیا دهۆك هاتیه‌ داخازكرن بو ڤێ رونشتنێ. جەخت ل سەر شرۆڤەکرنا دیمەنێ یاسا و رێسایێن زانکۆیێن ئەهلی برێڤەدبەن کر و هەروەسا چەوانیا مفاوەرگرتنێ ژ ئەزمۆنا سەرکەڤتیا زانکۆیا دهۆک یا نەهێلانا خواندنا ئێڤاران.

ژ لایێ خۆ ڤە، د. داود سلێمان ئەتروشی، كو ته‌نها سه‌روكێ زانكۆیه‌كا حكومی بو هاتیه‌ داخازكرن بو ڤێ روینشتنێ، پێشی باسکرنا ئەزمۆنا نەهێلانا خواندنا ئێڤاران، چه‌ند تێبینیه‌ك ل دور پرۆژه‌ یاسای دانه‌ دیاركرن؛ ژ وان ژی، ل پرۆژێ یاسایا تایبەت ب زانکۆیێن ئەهلی، هیچ برگەیەکا یاسایی ل دۆر کوالێتیا خواندن و ڤەکۆلینان نەهاتیە دەستنیشانکرن، کو پێدڤیە ئەڤ یەکە هەبیت، ئەڤە ژی وەکو ڤالاهیەکا مەزن د ڤی پرۆژە یاسایی دا دهێتە هژمارتن.

ژ لایەکێ دی ڤە، سەرۆکێ زانکۆیا دهۆک داکۆکی ل سەر گرنگیا نەهێلانا خواندنا (سپێدە و ئێڤاران پێکڤە ) کر، ژبەرکو د بڕگا (٨) یا ڤی پرۆژە یاسایێ دا، رێ ب زانکۆیێن ئەهلی هاتیەدان خواندنا سپێدە و ئێڤاران یان هەردوو پێکڤە هەبن. ئەڤێ باسکرنێ ژی، زەمینە خۆشکر بۆ ئەنجامدانا ڤەکۆلینێن قۆلتر ل دۆر کارتێکرنێن نەرێنی یێن خواندنا ئێڤاران و ئەزمۆنا زانکۆیا دهۆک و پێنگاڤێن وێ یێن ستراتیژی بۆ چارەسەرکرنا ڤێ پرسێ.

ئەڤ باسکرن و شرۆڤەکرنە، بوونە پالدەر کو دانوستاندنێن گرنگ د وۆرکشۆپێ دا بهێنە ئەنجامدان و پرسیارێن پەیوەندیدار بهێنە ئاراستەکرن و بۆچوونێن بوهادار بهێنە پێکگوهارتن. و د ئاماژەیەکا پێشچاڤ دا، لژنا خواندنا بلند ل جڤاتا نوینەرێن عیراقێ، خوازت سەرەدانا زانکۆیا دهۆک بکەن، ژ بو نزیك هایدار بون ل سه‌ر سه‌ربوورا زانكۆیێ و مفاوه‌رگرتن ژ ئەزمۆنا سەرکەڤتیا زانکۆیا دهۆک.

ل دویڤ هەلسەنگاندنێن ئامادەبوویان، ئەڤ دەستکەڤتە، وەرچەرخانەکا هەژی دەستخۆشیێ یە ل زانکۆیا دهۆک و هەروەسا هەژی مفا ژێ وەرگرتنێ یە. ڤێ پێنگاڤا گرنگ، سەرنجا حکومەتا فیدرالا عیراقێ و هەروەسا جڤاتا نوینەرێن عیراقێ بۆ خۆ راکێشا و وەکو پێنگاڤەکا ئیلهامبەخش پەسنکر و خوازت مفا ژ ڤان پێرابوون و پێنگاڤێن داهێنەرانە بهێتە وەرگرتن بۆ پێشڤەبرنا خواندنا بلند. هەژی ئاماژێ یە، ئەڤ یەکە پێشهاتەکا دیرۆکی یە کو جڤاتا نوینەرێن عیراقێ کو هەماهەنگیێ ل گەل زانکۆیەکا هەرێما کوردستانێ بکەت بۆ دارشتنا یاسا و رێسایان، هەروەسا بەلگەیەکە بۆ وێ رێبازا نایابا زانکۆیا دهۆک پشتبەستنێ ل سەر دکەت بۆ رێفۆرم و پێشڤەبرنێ.

راگەهاندنا زانکۆیا دهۆک؛ ١٠ـی ئادار ٢٠٢٤